အောင်မြေဌာန- သစ္စာဓိဋ္ဌာန်အောင်မြေ(ခြေရာတစ်တောင်မောင်မဲခေါင်လိုဏ်ဂူ)
တည်ရှိရာနေရာ- ရွှေဆံတော် စေတီတော် အရှေ့ယွန်းယွန်း၊ အရှေ့ဘက် စောင်းတန်းထိပ်၊ တောင်ဘက်၌ တည်ရှိသည်။ ခြေရာတစ်တောင် မောင်မဲခေါင် လိုဏ်ဂူ၊ ဘယ်ညာအမှန် ခွဲ၍ အမျိုးသားညာဘက်၊ အမျိုးသမီး ဘယ်ဘက်၌ အဓိဋ္ဌာန်ဝင် သစ္စာဆိုရသည်။ခြေရာတစ်တောင် မောင်မဲခေါင် အဓိဌာန်ဂူ ဖြစ်သည်။ဂူအမိုးပေါ်တွင် ပုဂံရွှေစည်းခုံပုံတော် စေတီငယ် တစ်ဆူ တည်ထားသည်။ ထိုစေတီငယ်၏အလှူရှင်မှာ ပြည်မြို့၊လမ်းမတော်လမ်းနေ၊ ရွှေဦးလူကလေး+ ဒေါ်သိန်းချစ် နှင့် သားသမီးမြေးတစ်စုတို့ ဖြစ်သည်။ သာသနာတော်နှစ် ၁၈၃၄၊ ပုဂံသက္ကရာဇ် ၆၅၈၊ ခရစ်နှစ် ၁၂၉၆၊ တန်ဆောင်မုန်း လဆန်း(၁၀)ရက် ရွှေဆံတော် ဘုရားပွဲတော်ကျင်းပနေစဉ် ပြည်ဘုရား ကျစွာမင်း၏ ဖိတ်ကြားချက်အရ သာယာဝတီ ဘုရင်သတိုးနော်ရထာ သုံးမြို့ရှင်သည် ဆင်တော်လော်ရှိန်းစီး၍ လူစွမ်းကောင်း ကိုယ်ရံတော်ဗိုလ်မှူး ဟတ္တိဇေယျဗလဘွဲ့ခံ မောင်မဲခေါင်နှင့်အတူ ပြည်ရွှေဆံတော်သို့ အဖူးမြော် ရောက်သည်။ရှေးမင်းများ တက်ရောက်ကြရာ အရှေ့ဘက်စောင်းတန်းမှ တက်ရောက်၍ ရင်ပြင်တော်ပေါ်ရှိ အရှေ့ဘက်အာရုံခံတန်ဆောင်းမှ ရွှေဆံတော် စေတီတော် မြတ်ကြီးအား ဖူးမြော်ကြည်ညိုသည်။ဗိုလ်မှူးမောင်မဲခေါင်လည်း ဘုရားကြည်ညိုသည်။ ထို့နောက် မိမိရည်မှန်းချက်များ အောင်မြင်ပြီး သာသနာပြု ပုဂ္ဂိုလ်ကျော်မှန်ကန်ပါက မိမိခြေရာသည်ဤနေရာ၌ ထင်ပါစေသား ဟု အဓိဌာန် ပြုသည်။အဓိဌာန်ပြုသည့်အတိုင်း တစ်တောင်ခန့်ရှိသော ခြေရာနှစ်ခုသည် ကျောက်သားပေါ်တွင် ပကတိ ထင်သည်။ ယခု ကျောက်သားပေါ်တွင် ထင်ကျန်ရစ်သည့် ခြေရာနှစ်ခုနေရာကို ကျောက်အင်္ဂတေ တို့ဖြင့် ဖုံးအုပ်၍ ခြေရာတုနှစ်ခုပြုလုပ်ထားသည်။ယင်းခြေရာပေါ်မှ လှိုဏ်ဂူကို တည်ဆောက် ကာ လှိုဏ်ဂူပေါ်တွင် ရွှေစည်းခုံ ပုံစေတီငယ်ကို တည်ထားခြင်းဖြစ်သည်။ခြေရာတစ်တောင်မောင်မဲခေါင်အဓိဌာန်ဂူသည် အနောက်ဘက်သို့ မုခ်ဦးလှည့်ထားသည့် တစ်ဝဂူ ပုံစံမျိုးဖြစ်သည်။သာသနာ့နုဂ္ဂဟ အသင်းတော် တည်ရှိရာ ရွှေဦးလူကလေးဓမ္မာရုံအတွင်း မှတဆင့် ဂူအတွင်းသို့ ဝင်သွားနိုင်သည်။လှိုင်ဂူအတွင်း၌ ဗုဒ္ဓဆင်းတုတော်မြတ်(၃)ဆူ သီတင်း သုံးတော်မူပေသည်။ ဗုဒ္ဓရုပ်ပွားတော်မြတ်တို့၏ရှေ့၌ ကျောက်အင်္ဂတေဖြင့်ပြုလုပ်ထားသော ခြေရာကြီးနှစ်ခု တွေ့ရမည်။ခြေရာပုံစံ တစ်ခုသည် ယောင်္ကျားကြီးတစ်ယောက်က တင်ပျဉ်ခွေ လျက် ကောင်းကောင်းထိုင်နိုင်သည်။ ခြေရာပုံပေါ်တွင် တင်ပျဉ် ခွေထိုင်ပြီး ပုတီးစိတ်နေသူတို့ကို တွေ့ခဲ့ရသည်။
အောင်မြေဌာန- စတုသစ္စကရဏီယအောင်မြေ(နောင်တော်ကြီးရုပ်ပွားတော်)
တည်ရှိရာနေရာ- ရွှေဆံတော်စေတီတော် တောင်ယွန်းယွန်း၊ ဦးကြံလှိုင် တန်ဆောင်း အနီး၌ တည်ရှိသည်။နောင်တော်ကြီး ရုပ်ပွားတော် လိုဏ်ခံစေတီအတွင်း၊ အရှေ့တောင်၊ ဦးလူကလေး တန်ဆောင်းနှင့် ဦးကြံလှိုင် တန်ဆောင်းအကြား၊ ခေါင်းလောင်း သုံးလုံးတန်းမှ ကပ်၍ဝင်ရသည်။ ဓာတ်- ၄-ပါး၊သစ္စာ ၄-ပါး၊ ရေ၊ မြေ၊ လေ၊ မီး ဓာတ်ကြီးလေးပါး အောင်ကိန်း ဆင်ရာ ဌာနဖြစ်သည်။နောင်တော်ကြီးစေတီတော်ဖြစ်သည်။သရေခေတ္တရာခေတ်ရှေးဟောင်း သမိုင်းဝင် စေတီဖြစ်သည်။ အလှူရှင်မှာ ဒွတ္တပေါင် မင်းကြီးပင်ဖြစ်သည်။ ရွှေဆံတော်စေတီတော်မြတ်ကြီး၏ အရှေ့ဘက် ရင်ပြင် တော်ပေါ်ရှိ ရွှေဦးလူကလေးတန်ဆောင်းနှင့် ဦးကြံလှိုင်တန်ဆောင်းနှစ်ခု ကြား ခေါင်းလောင်း(၄)လုံး ချိတ်ဆွဲ ထားရာ ကြားလမ်း ကလေးမှ အရှေ့ဘက်သို့မျှော်လိုက်လျင် နောင်တော်ကြီးစေတီတော်အား ဖူးတွေ့ရသည်။ လှိုဏ်ဂူ အတွင်း၌ ဉာဏ်တော် မြင့်မားပြီး ကြည်လင်အေးမြဖွယ် ပြုံးရွှင်နေသောမျက်နှာတော်ဖြင့် ဗုဒ္ဓဆင်းတုတော် တစ်ဆူ သီတင်းသုံး လျက်ရှိသည်။တရားထိုင် အဓိဌာန်ပုတီးစိတ်သူများနှင့် အထူးစည်ကားသော နေရာထူးပင်ဖြစ် သည်။
အောင်မြေဌာန- မာန်ပြေရန်ပြေစခန်းအောင်မြေ(ပုံတော်ဦးစေတီ)
တည်ရှိရာနေရာ- ရွှေဆံတော် စေတီတော် တောင်ထောင့်၊ တောင်ဘက် စောင်းတန်းအနီး ၌ တည်ရှိသည်။ပုံတော်ဦးစေတီ၊ ခြင်္သေ့ထီးဆောင်း၊ ရန်ပေါင်းဖြိုခွင်း၊ ခြင်္သေ့ ၄- ကောင်၌ ထီးဆောင်း၍ ဆုတောင်းပြုရသည်။
အောင်မြေဌာန- ပညာစခန်းအောင်မြေ ( ပတ္တမြားမျက်ရှင် ၊ ဝလက်ယှက် ရုပ်ပွားတော် )
တည်ရှိရာနေရာ- ရွှေဆံတော်စေတီတော် တောင်ဘက်၊ စွယ်တော် တိုက်မြောက်ဘက်၊ သံတိုင်အတွင်း၌ တည်ရှိ သည်။ပတ္တမြားမျက်ရှင်၊ ဝ လက်ယှက်၊ ဝ-လေးလုံးရုပ်ပွားတော်၊ စွယ် တော်တိုက်ရှေ့၊ သံ တံတိုင်းအတွင်း၊ ဓာတ်ယှက်၊ ဓာတ်တွဲ၊ ဓာတ်သုဉ်း ကိန်းဆင်ရာ ဌာနဖြစ်သည်။
အောင်မြေဌာန- သတိပေးရာ | အောင်မြေ (သိကြားစောင်း ပိုက်)
တည်ရှိရာနေရာ- ရွှေဆံတော်စေတီတော် မြောက်ဘက်အာရုံခံ၏ အနောက်ဘက်၊ သံတံ တိုင်းအတွင်း၌ တည်ရှိ သည်။သိကြားစောင်းပိုက်၊ မြောက်ဘက် အာရုံခံမုခ်ဦး၏ အနောက် ဘက်၊ သံ တံတိုင်းဝင်းအတွင်း၊ သိဒ္ဓိအဓိဋ္ဌာန် ညှိနှိုင်းသတိပေးရာ၊ မလျော့ မတင်း စောင်းကြိုးညှင်းဟူသော ဆိုရိုး နှင့်အညီ သိဒ္ဓိအဓိဋ္ဌာန် ညှိနှိုင်းသတိပေးရာဌာန (တင်းလျှင်ပြတ်၊ လျော့လျှင်ပတ်၊ လွန်လျှင်ရူး၊ တန်လျှင်ထူး၊ ကျန်လျှင်မထူး၊ တန်လျှင် လက်ငင်း၊ ကျန်လျှင်အရင်း)
အောင်မြေဌာန- သိဒ္ဓိရောပနစခန်း | အောင်မြေ (အရဟံသိဒ္ဓိ၊ သိဒ္ဓိအရဟံ)
တည်ရှိရာနေရာ- ရွှေဆံတော်စေတီတော် အနောက်မြောက်ယွန်း ယွန်း၊ ဓာတ်လှေကား စောင်းတန်းအနီး၌ တည်ရှိသည်။အရဟံသိဒ္ဓိ၊ သိဒ္ဓိ အရဟံ-တစ်ဝဂူဘုရား၊ အထက်မြောက် စောင်းတန်းဦးနှင့် ဓာတ်လှေကား အထွက် ဆုံစည်းရာ၊ တောင်မြောက်တန်း နေသော ညီနောင်လိုဏ်ဂူဘုရား။